قبل از توضیح در مورد انواع کابل و سیم به بیان تعریفی از سیم و کابل و تفاوت این دو می پردازیم. سیم هادی ای است که توسط پوشش عایق احاطه شده است. رفتار الکتریکی سیم همانند یک مقاومت اهمی بوده و خاصیت سلفی و خازنی ندارد. سیم ها و کابل ها، عامل انتقال انرژی الکتریکی به نقاط مختلف هستند که در ساختمان آنها از فلزهای هادی جهت انتقال جریان برق استفاده می شود. در برق رسانی هوایی از سیم های بدون روکش استفاده می شود که اصطلاحاً سیم لخت نامیده می شود.
بر این اساس یک هادی با روکش عایق، سیم روکش دار یا سیم عایق دار نامیده میشود و در صورت قرارگیری یک یا چند هادی عایق بندی شده در داخل یک غلاف مشترک، کابل تشکیل می شود.
کابل
اصولاً هر نوع هادی که بتواند جریان برق را از داخل خود عبور داده و توسط موادی از محیط اطراف خود عایق شده باشد به طوری که ولتاژ روی سطح عایق نسبت به زمین برابر صفر و در روی سطح سیم یا هادی نسبت به زمین دارای ولتاژ فازی باشد کابل نامیده می شود.
انرژی الکتریکی یکی از انواع انرژی است که به علت سهولت انتقال، جهت به دست آوردن انرژی های مختلف از آن استفاده می شود. چون انتقال انرژی الکتریکی در فواصل دور باعث تلفات بسیار زیادی می شود، لذا برای انتقال این انرژی حیاتی، روش هایی اتخاذ می شود که تلفات را به حداقل برساند. برای این منظور بعد از تولید انرژی الکتریکی، بوسیله ترانسفورماتورهای بالابر فشار قوی ولتاژ آن را از حدود ۲۰ کیلوولت به مقدارهای ۶۳، ۱۳۲ و ۴۰۰ کیلوولت می رسانند و سپس آن را به وسیله سیم های هوایی انتقال می دهند. در محل توزیع انرژی الکتریکی، دوباره این ولتاژ را بوسیله ترانسفورماتورهای کاهنده به اندازه های استاندارد شده لازم در دسترس مصرف کننده ها و مشترکین قرار می دهند. توزیع انرژی الکتریکی در صنعت به دو صورت انجام پذیر است که یکی بوسیله سیم های هوایی است و دیگری به وسیله کابل.
عایق کردن کابل بدین جهت است که چون کابل در زیر زمین نصب می باشد باعث اتصال هادی به زمین نشده و ولتاژ روی بدنه عایق صفر باشد. در مورد سیم های هوایی ذکر کلمه ولتاژ در مورد مشخصات سیم ضروری نیست ولی در مورد کابل های زمینی علاوه بر مشخصات فنی کابل شامل سطح مقطع و نوع عایق و جنس آن از نظر مقاومت های مکانیکی، باید ولتاژ کابل نیز ذکر گردد. گفتنی است یک یا چند رشته بودن آن هم مشخص شود.
برای عایق کردن کابل های الکتریکی بسته به نوع مصرف، از مواد مختلفی استفاده می شود که مهمترین آن ها کاغذهای آغشته به روغن های مخصوص، مواد پلاستیکی و P.V.C (پلی وینیل کلراید) و مواد مختلف دیگری هستند. همچنین چون کابل های زمینی در معرض انواع فشارهای مکانیکی قرار می گیرند دارای قسمت های محافظ مانند نوارهای فلزی بوده و برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل کابل یک غلاف سربی در روی تمام نوارهای محافظ و عایق قرار داده و برای محافظت این غلاف نیز از لایه های قیروگونی استفاده می شود.
انواع کابل و سیم
کابل ها از نقطه نظر جنس سیم های هادی جریان به دو دسته مسی و آلومینیومی تقسیم می گردند. به علاوه از نظر نوع سطح مقطع و شکل آن و همچنین تک رشته با چند رشته بودن هادی نیز به دسته های مختلفی تقسیم می گردند.
از نقطه نظر ساختمان، کابل را به صورت یک سیمه و یا چند سیمه می سازند. کابل های یک سیمه کابل هایی هستند که یک سیم هادی جریان به طور مستقل عایق بندی شده است. ولی کابل های چند سیمه کابل هایی هستند که علاوه بر آنکه هر یک از هادی ها بطور مستقل عایق بندی شده اند، همگی آنها در یک غلاف عایق دیگر قرار داشته تشکیل یک کابل چند سیمه را می دهند.
تعداد سیم ها بستگی به کاربرد کابل دارد. در صنعت کابل سازی به علت های مختلف از جمله استحکام و کم کردن خاصیت خازنی کابل آن را بصورت مارپیچ می سازند. یعنی اگر سیم یک هادی چند رشته باشد این رشته ها بهم تاب خورده اند و در مورد کابل های چند سېمه نیز سبم های یک کابل بصورت مارپیچ ساخته می شود.