ما از رلهها برای طیف وسیعی از کاربردها مانند اتوماسیون خانگی، اتومبیلها و دوچرخهها (خودرو)، کاربردهای صنعتی، پروژههای DIY، تجهیزات تست و اندازهگیری و بسیاری از موارد دیگر استفاده میکنیم. اما رله چیست؟ رله چگونه کار می کند؟ کاربردهای رله چیست؟ در این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد رله ها را بررسی می کنیم. همچنین درصورتی که پس از آشنایی بیشتر با کاربردهای مهم رله، قصد خرید رله با قیمتی مناسب و کیفیتی عالی را داشتید، می توانید به فروشگاه اینترنتی ورتاکالا مراجعه کنید.
انواع رله های الکترونیکی
رله الکتریکی
تاکنون ما مجموعه ای از قطعات ورودی را دیده ایم که میتواند برای شناسایی یا “حس” انواع متغیرهای فیزیکی و سیگنالها استفاده شود و بنابراین سنسور نامیده میشوند. اما انواع مختلفی از دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی نیز وجود دارند که به عنوان قطعات خروجی طبقه بندی میشوند که برای کنترل یا اجرای برخی از فرایندهای فیزیکی خارجی استفاده میشوند. این قطعات خروجی معمولاً محرک نامیده میشوند.
محرکها یک سیگنال الکتریکی را به یک مقدار فیزیکی متناظر مانند حرکت، نیرو، صدا و غیره تبدیل میکنند. همچنین یک محرک به عنوان مبدل طبقه بندی میشود زیرا نوع دیگری از کمیت فیزیکی را به نوع دیگری تغییرمی دهد و معمولاً توسط سیگنال فرمان ولتاژ پایین فعال یا کار میکند. محرکها را میتوان بر اساس تعداد حالتهای پایدار خروجی آنها به عنوان قطعات دودویی یا پیوسته طبقه بندی کرد.
رله الکترونیکی
به عنوان مثال، یک رله یک عملگر دودویی است زیرا دارای دو حالت پایدار است، یا دارای انرژی و قفل شده است و یا بدون انرژی و بدون قفل است، در حالی که موتور یک محرک مداوم است زیرا میتواند از طریق یک حرکت کامل 360 بچرخد. متداول ترین نوع محرکها یا دستگاههای خروجی رلههای الکتریکی، چراغها ، موتورها و بلندگوها هستند.
قبلاً دیدیم که میتوان از سلونوئیدها برای باز کردن الکتریکی قفلها، درها ، باز یا بستن دریچهها و در انواع کاربردهای رباتیک و مکاترونیکی و غیره استفاده کرد. با این حال، اگر از پیستون برقی برای کار یک یا چند مجموعه تماس الکتریکی استفاده شود، ما دستگاهی به نام رله داریم که بسیار مفید است و میتواند به طرق مختلف به تعداد زیادی مورد استفاده قرار گیرد و در این مقاله آموزشی به بررسی رله های الکتریکی خواهیم پرداخت.
رلههای الکتریکی را میتوان به رلههای مکانیکی موسوم به “رله های الکترومکانیکی” و آنهایی که از ترانزیستورهای نیمه هادی، تریستور، تریاک و غیره استفاده میکنند، به عنوان قطعه سوئیچینگ خود تحت عنوان “رله های حالت جامد” یا SSR تقسیم بندی کرد.
رله الکترومکانیکی
اصطلاح رله به طور کلی به قطعه ای گفته میشود که در پاسخ به استفاده از سیگنال کنترل، برق بین دو یا چند نقطه را برقرار میکند. متداول ترین و پرکاربردترین نوع رله الکتریکی، رله الکترومکانیکی یا EMR است.
اساسی ترین کنترل هر تجهیزات توانایی “روشن” و “خاموش” بودن آن است. ساده ترین راه برای این کار استفاده از سوئیچ ها برای قطع برق است. اگرچه می توان از سوئیچها برای کنترل چیزی استفاده کرد اما معایب خود را دارند. بزرگترین مورد این است که آنها باید به صورت دستی (فیزیکی) “روشن” یا “خاموش” شوند. همچنین، آنها نسبتاً بزرگ، آهسته هستند و فقط جریانهای الکتریکی کوچک را تغییر میدهند.
رلههای الکتریکی، در اصل کلیدهای الکتریکی هستند که در اشکال، اندازهها و درجه بندیهای مختلفی متناسب با انواع کاربردها هستند. رلهها همچنین میتوانند دارای تماسهای تک یا چندگانه در یک بسته واحد با رلههای الکتریکی بزرگتر باشند که برای برنامه های سوئیچینگ ولتاژ شبکه یا جریان بالا استفاده میشود، که “کنتاکتور” نامیده میشوند. خرید انوع کنتاکتور نیز به راحتی از سایت ورتاکالا امکان پذیر است.
علت استفاده از رله در مدار الکتریکی
در این آموزش در مورد رلههای الکتریکی، ما فقط به اصول اساسی کارایی رلههای الکترومکانیکی “کار سبک” میپردازیم که میتوانیم آنها را در کنترل موتور یا مدارهای رباتیک استفاده کنیم. از این رلهها در مدارهای کنترل یا سوئیچینگ الکتریکی و الکترونیکی عمومی که مستقیماً بر روی بردهای PCB نصب میشوند یا ایستاده بصورت آزاد استفاده میشوند و در آنها جریان بار به طور معمول کسری از آمپر تا بیش از 20 آمپر است. مدار رله در کاربردهای الکترونیکی رایج است.
همانطور که از نام آنها پیداست، رلههای الکترومکانیکی دستگاههای الکترومغناطیسی هستند که شار مغناطیسی تولید شده با استفاده از سیگنال کنترل الکتریکی ولتاژ پایین AC یا DC را از طریق پایانههای رله، به یک نیروی مکانیکی کششی تبدیل میکنند که تماس های الکتریکی را درون رله به کار میگیرد. رایج ترین شکل رله الکترومکانیکی از یک سیم پیچ انرژی دار به نام “مدار اولیه” در اطراف هسته آهن نفوذ پذیر تشکیل شده است.
این هسته آهنی هم دارای یک قسمت ثابت به نام یوغ است و هم دارای یک قسمت فنری متحرک به نام آرماتور، که مدار میدان مغناطیسی را با بستن شکاف هوا بین سیم پیچ الکتریکی ثابت و آرماتور متحرک تکمیل میکند. آرماتور به صورت لولایی یا چرخشی است و به آن اجازه میدهد تا آزادانه در داخل مغناطیسی ایجاد شده بسته شود و تماسهای الکتریکی متصل به آن را ببندد. بین یوغ و آرماتور به طور معمول یک فنر (یا فنر) برای برگشت به “تنظیم مجدد” کنتاکتها به موقعیت اولیه آنها هنگامی که سیم پیچ رله در حالت “بی انرژی” باشد، به عنوان مثال “خاموش” وجود دارد.