کاربرد الکتروموتور یا موتورهای الکتریکی درصنعت چیست؟

کاربرد الکتروموتور یا موتورهای الکتریکی درصنعت چیست؟

این دستگاه که از مهمترین اجزای هر صنعت است، در تجهیزات تهویه، لوازم خانه، مصارف سبک و سنگین صنعتی و حتی وسایل نقلیه نقش بسیار پررنگی دارد. الکتروموتور یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین پیشرفت ها در زمینه مهندسی بوده که با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی، تحول قابل توجهی در صنایع متفاوت رقم زد.

الکتروموتورها با توجه به کاربرد گسترده ای که دارند. با توان، کاربری و نوع طراحی متفاوتی تولید می شوند که هر یک از آنها در مصارف متناسب با ویژگی های خود کاربرد دارند. در ادامه به معرفی کاربرد های الکتروموتور به همراه انواع آن می پردازیم.

انواع الکتروموتور

موتورهای صنعتی بر اساس کاربری، به چند دسته تقسیم می شوند:

• الکتروموتور AC
• الکتروموتور DC
• الکتروموتورهای خاص

الکتروموتور AC یا Alternating Current

الکتروموتور AC از انواع الکتروموتور صنعتی بوده که با استفاده از برق AC تغذیه می شود. از الکتروموتور AC در مصارف متفاوتی استفاده می شود؛ این دسته از موتور های الکتریکی، انعطاف پذیری بالایی در تامین انرژی دستگاه های متفاوت دارند و به دلیل سهولت در تعمیر این موتورهای الکتریکی، مصرف کنندگان بیشتری تمایل به استفاده از موتورهای AC دارند. این دسته از موتورهای الکتریکی با دو منبه تغذیه تک فاز و سه فاز تولید می شوند.

کاربرد موتور های ac تک فاز، در مصارف سبک، کوچک و ساده بوده و به صورت تک خازن یا رله ای و دو خازن یا کلاچ دار در بازار عرضه می شوند و بر خلاف موتورهای DC جریان برق را به طور مستقیم منتقل نمی کنند.

شایان ذکر است که موتورهای القایی AC به عنوان یک منبع قدرت در کاربری های متفاوت، شناخته شده است. این موتور الکتریکی دارای ویژگی های کاربردی و متنوعی از جمله جلوگیری از گرم شدن زیاد تجهیزات و همچنین خرابی سایر اجزای متصل به خود جلوگیری می کند. از موتور AC جهت بالا بردن راندمان صنایع متفاوتی مانند پمپ ها، صنایع مواد غذایی و صنایع دیگری مانند تجهیزات بسته بندی، نوار نقاله و… استفاده می شود.

از مزایای استفاده از این موتور القایی می توان به هزینه کم در خرید و حتی تعمیرات آن اشاره نمود. قطعات مصرفی در ساخت الکتروموتور القایی AC مانند موتورهای DC بوده و تنها تفاوت آنها این است که الکتروموتورهای AC دارای کموتاتور نبوده و بلبرینگ دارند که این دو جزء در موتورهای DC دیده نمی شوند.

الکتروموتور DC یا Direct Current

الکتروموترو DC به عنوان یکی دیگر از انواع موتورهای الکتریکی، کاربردهای متنوعی داشته و در برخی موارد، نقطه مقابل موتورهای AC قرار می گیرد. برای مثال این موتور، بر خلاف موتورهای AC جریان برق را به طور مستقیم منتقل کرده و متشکل از روتور، استاتور، کموتاتور و جاروبک می باشد.

به دلیل تنوع بالایی که در نوع طراحی این دسته از الکتروموتور وجود دارد، کاربرد الکتروموتور DC به موارد انگشت شماری ختم نشده و هر یک از آنها دارای ویژگی های مخصوصی هستند؛ اما به طور کلی، در هنگام نصب و راه اندازی موتورهای الکتریکی DC به گشتاور بالا نیاز بوده و همین امر موجب استفاده از این موتور الکتریکی در صنایعی که به گشتاور بالایی نیاز دارند شده است.

این دسته از موتورهای الکتریکی در گشتاورهای بالا، راندمان بسیار خوبی دارند و از همین روی، می توان از این کالا در صنایعی مانند جرثقیل های فوق سنگین، آسانسورهای هیدرولیکی و مواردی از این قبیل استفاده نمود.

جالب است بدانید این دسته از الکتروموتورهای صنعتی به الکتروموتورهای کششی معروف هستند؛ چرا که علاوه بر موارد ذکر شده، کاربرد موتور های DC در وسایل نقلیه نیز به چشم می خورد. از این موتور الکتریکی در وسایل نقلیه مانند تراموا و مترو نیز استفاده می شود.

الکتروموتور های خاص

الکتروموتورهای خاص در واقع همان الکتروموتورهای AC و DC هستند که با توجه به مصرفی که دارند، برخی تغییرات در اجزا و راندمان آنها بوجود می آید. به عنوان مثال در برخی مصارف به الکتروموتوری که به طور دائم کار کند، احتیاجی وجود ندارد؛ بنابراین با بوجود آوردن تغییرات جزئی در ساختار الکتروموتور، می توان موتور را متناسب با آن کاربری فراهم ساخت.

الکتروموتورهای خاص بر اساس نوع طراحی، به چند دسته تقسیم می شوند. الکتروموتور هیسترزیس، پله ای، سروو، یونیورسال، دالاندر و الکتروموتور کولری و ضد انفجار که از پر کاربردترین موتورهای خاص هستند. هر یک از این موتورهای نام برده، به عنوان نوعی الکتروموتور خاص، ساختار و کاربرد مختص به خود را دارد که در این قسمت به اشاره کوچکی به آنها اکتفا می کنیم.

همانطور که کمی پیش نیز اشاره شد، از پر کاربرد ترین نوع موتورهای خاص، می توان به الکتروموتور کولری و الکتروموتور ضد انفجار اشاره نمود. همانطور که از نام موتور کولری پیداست، در کولر استفاده شده و از موتور ضد انفجار نیز در صنایع متفاوتی مانند صنایع پتروشیمی، پالایشگاه، معادن زیر زمینی و… استفاده می شود.

موارد مهم در به کارگیری الکتروموتور

الکتروموتورهای موجود در بازار به منظور استفاده صنعتی و خانگی به صورت تکفاز و سه فاز یافت می شوند لذا دارای خصوصیاتی هستند که لازم است به هنگام استفاده از آنها مورد بررسی قرار بگیرند.

مواردی که الکتروموتورهای ایده آل را از دیگر نمونه ها متمایز می سازد مواردی است از قبیل: